Vooroordelen over Linux: zin en onzin

Als je een reden zoekt om niet met Ubuntu (of Linux in het algemeen) aan de slag te gaan, dan is zo'n reden snel te vinden. Voor thuisgebruikers is dat prima. Ben je tevreden met Windows of Mac OS X, heb je alle software die je nodig hebt (allemaal legaal toch?) en voel je niet in het minst de neiging iets anders te proberen.... Waarom zou je dan overstappen? In een zakelijke omgeving is dat anders. Daar kan je werkgever (bedrijf, overheidsorganisatie, onderwijsinstelling, ziekenhuis et cetera) besluiten dat het om strategische redenen heel verstandig is om over te gaan op open werkplekken. Leiden in last natuurlijk, want de nieuwe Linux werkplekken lijken niet op Windows, gedragen zich niet als Windows en al rondsurfend vinden we dan tal van redenen waarom Linux niet kan deugen. Matt Hartley bespreekt bij Datamation 20 vooroordelen over Linux die toch eigenlijk gewoon terzijde geschoven moeten worden. In dit artikel lopen we langs de 20 vooroordelen en voorzie ik ze van eigen commentaar. En ik voeg twee vooroordelen toe die 'we' ook eens achterwege moeten laten.

1. Linux werkt anders dan Windows

Dat hangt er maar van af. Hoe wil je dat de grafische werkomgeving er uit ziet? Met welke applicaties? Bij Linux heb je de keuze. Windows is Windows, de standaard desktop is de standaard desktop. De menuknop zit altijd linksonder, tenzij je extra programmaatjes gaat installeren. Linux heeft niet één standaard grafische omgeving, maar meerdere en dat is even wennen.

2. Programma's voor Windows zien er beter uit dan voor Linux

Ik moet eerlijk zeggen dat dit voor een deel wel waar is. De interface van Microsoft Office 2007/2010 is aantrekkelijker en -naar mijn mening- overzichtelijker dan die van OpenOffice.org/LibreOffice. Maar, zoals Hartley stelt, ook voor Windows is veel lelijke software beschikbaar. Dat kun je het besturingssysteem niet verwijten. Ik vind zijn argument op dit punt wel zwak. Hij verwijst naar shareware en freeware onder Windows en dat is geen goede vergelijking. De meeste gebruikers zullen niet gratis programmaatje X vergelijken met een soortgelijk programmaatje onder Linux. Dan gaat het toch meestal over Photoshop versus The GIMP, Microsoft Office versus OpenOffice.org, Dreamweaver versus.... Het oog wil ook wat en de programma's moeten minstens zo makkelijk en handig in gebruik zijn. Maar ja, dat is ook relatief.

3. Je moet een nerd zijn om met Linux te kunnen werken

Zodra een Linux werkplek is geïnstalleerd, geconfigureerd en aangesloten op alle randapparatuur heb je weinig technische kennis nodig over het besturingssysteem. De gemiddelde (zakelijke) gebruiker doet daar niks mee als hij/zij met de computer werkt. Het is dan eerder een kwestie of je met de programma's kunt werken en of je -als het vastloopt- iemand kunt bellen om het probleem op te lossen. Voor een computerhobbyist is het wel anders, maar ja, die is niet voor niets een hobbyist.

4. Er is geen goede software voor Linux

Ik wist niet eens dat dit nog een bestaand vooroordeel was, maar een korte wandeling door het Ubuntu softwarecentrum moet toch genoeg zijn om dit van tafel te vegen. Nu is het wel zo dat sommige hoogwaardige, specifieke applicaties nog niet beschikbaar zijn voor Linux. En als je daar iedere dag mee moet werken, dan heb je wel een probleem. Soms is het nog wel mogelijk het programma via een emulator (Wine) op Linux draaiende te krijgen, maar of dat dan zoveel beter is. Dual-boot en gevirtualiseerd werken is dan een alternatief, ideaal is het echter niet. Binnen een zakelijke omgeving zijn er goede oplossingen voor handen. Met een goed ingerichte open ICT-omgeving maakt het niet uit dat een of meerdere medewerkers nog met Windows of Mac OS X werken, de rest kan rustig over op een open werkplek.

5. Het is moeilijk om software te installeren onder Linux

Ja, vroeger. En voor sommige Linux distributies misschien nog een uitdaging, maar als het gaat om distributies die zich op eindgebruikers richten is dit volledig achterhaald. Ook in de Linuxwereld doet het 'app store'-model meer en meer opgeld. Het installeren van nieuwe software is een kwestie van bladeren en klikken geworden.

6. Linux is niet geschikt voor het kleine MKB

Wat is hét MKB eigenlijk? Dat bestaat niet en dus kun je ook niet zeggen dat Linux er wel of niet voor geschikt is. Heb je behoefte aan een kassasysteem? Is beschikbaar met Linux! Heb je behoefte aan boekhoudsoftware? Is beschikbaar als open source software en draait onder Linux! Heb je behoefte aan voorraadbeheer? Idem. Zijn er branchespecifieke applicaties waarmee je onderling communiceert? Dan kan het tricky worden.

7. Je kan geen films kijken op Linux

Daar heb je wel een klein probleempje en dat probleempje heet versleutelde dvd's, oftewel mechanismen die door fabrikanten worden gebruikt om het afspelen lastiger te maken. De oplossing is het installeren van het programma libdvdcss2 (moeilijke term, installatie is simpel). In sommige landen, zoals de Verenigde Staten, mag dat niet, van de wetgever.

8. Linux is gratis en de kwaliteit kan dan niks zijn

Ik heb vlak voor het weekend SP1 geïnstalleerd op mijn Windows 7-laptop, en kon daarna de hele boel opnieuw installeren omdat de zaak compleet in de soep was gedraaid. Zo te merken was ik niet de enige. Bij goede open source software zie je een actieve gemeenschap van ontwikkelaars en gebruikers die bugs snel weet op te sporen. Kan het beter? Vast. Maar bij open source weet ik dat een gruwelijk probleem in hoog tempo is opgelost, bij SP1 voor Windows is dat maar afwachten.

9. Hardware wordt minder ondersteund door Linux dan door Windows

Op dit moment ligt een wat oudere Dell Optiplex te wachten op de installatie van Windows XP. Zonder de normale herstelschijven van Dell wordt lastig, want dan merk je na de installatie dat je met een resolutie van 800 x 600 moet werken, dat geluid, internet en andere randapparatuur niet werken. Idem voor de herinstallatie van Windows 7 op mijn laptop. Zonder de DVD met stuurprogramma's van Acer zou Windows 7 out-of-the-box niet werken. Op dezelfde computers kan ik Ubuntu (of een van de derivaten), Fedora, Opensuse of Mandriva installeren en werkt alles, inclusief het draadloze internet. Werkt dan altijd alles goed? Nee, dat ook weer niet. Zeker bij een eerste overstap naar Linux kun je er achter komen dat de mooie all-in-one niet volledig wordt ondersteund of... Maar zulke apparaten hebben ook niet het eeuwige leven en bij een eerstvolgende vervanging kijk je even online of ze onder Linux wel werken.

10. Je kan niet meerdere monitors tegelijk aansluiten

Is één monitor niet genoeg dan? Klaarblijkelijk niet voor iedereen. Zowel ATi als nVidia doen tegenwoordig braaf mee als het gaat om stuurprogramma's voor Linux. Heb jij de hardware, dan hebben zij het stuurprogramma. Ook voor meerdere monitors.

11. De ondersteuning voor printers en scanners is waardeloos

Mijn antwoord staat eigenlijk al onder punt 9. In een zakelijke omgeving spelen weer andere vraagstukken dan in een thuisomgeving. Ben je een wat grotere afnemer en de leverancier heeft nog geen goed ondersteunde Linux-driver? Dan heeft het zeker zin eens te gaan babbelen met de leverancier. Niemand raakt graag een grote klant kwijt.

12. Mijn webcam doet het vast niet onder Linux

Hartley begint hier zichzelf een beetje te herhalen. Het probleem bestaat vrijwel niet meer. En mocht je nog een webcam hebben die niet wordt ondersteund, dan ben je een paar euro verwijderd van een webcam die wel prima draait onder Linux. Laat je je voor die paar euro vasthouden aan een besturingssysteem en software dat je honderden euro's gaat kosten?

13. MP3-spelers worden niet ondersteund door Linux

Oftewel, mijn iPod werkt niet samen met Linux. Ik heb heel kort een iPod gehad. Dat moet al weer drie jaar geleden zijn geweest en toen al had je programma's om muziek uit te wisselen met zo'n apparaat. Het was overigens veel leuker om in plaats van het normale OS-je Rockbox te installeren. Sindsdien is de ondersteuning van de iPod nog beter geworden en problemen met andere MP3-spelers....? Misschien heb ik mazzel gehad, maar een kleine collectie MP3-spelers is de afgelopen jaren voorbij gekomen en heeft zonder problemen gewerkt onder Linux. Inpluggen en klaar. De speler was/is niks meer/minder dan een externe harde schijf.

14. De meeste USB-apparaten werken niet met Linux

Deze stond in het lijstje van Hartley, maar ik had even zoiets van 'huh?'. In ieder geval niet 'meeste'. Misschien werken 'sommige' USB-apparaten niet met Linux.

15. Er zijn geen goede spellen voor Linux

Dat hangt er een beetje van af wat voor spelletjes je bedoeld. Mijn vader (65) is vooral een 'casual gamer', al zal hij zichzelf nooit zo noemen. Die hoeft niet de nieuwste World of Warcraft te spelen. In Probleemloos overstappen op Linux zit een heel hoofdstuk over gaming onder Ubuntu. Het kan dus wel en er is heel wat beschikbaar voor verschillende typen gamers.

16. Er zijn geen goede video editors voor Linux

Hartley verwijst dan naar programma's als OpenShot, Kdenlive, Blender of Cinelerra CV. Maar ik moet zeggen dat ik dit argument regelmatig genoeg hoor van mensen die een goed hart voor open source software hebben. Of ze missen functionaliteiten of de programma's werken niet prettig genoeg. Het hangt er dus vanaf wat je wilt op dit gebied en of de beschikbare programma's het al bieden.

17. Linux staat voor specifiek politiek gedachtegoed

Volgens mij is Linux zelf zo apolitiek als maar zijn kan. Tenzij je tegen de vrijheid van een gebruiker bent om te doen en laten wat hij/zij wil met de computer. Zowel het grootkapitaal als een beetje dictatuur als een linkse idealist werkt graag met Linux. Politiek? Waar hebben we het over.

18. Er zijn geen virussen of andere malware voor Linux

Het is absoluut minder dan onder Windows, maar helemaal afwezig is het ook niet. De hoeveelheid software gericht op het vergroten van de veiligheid van Linux-installaties kan je een paar dagen goed bezig houden. De risico's zo klein mogelijk houden, dat is het belangrijkst. In het geval van Linux moet je je dan vooral houden bij de softwarebronnen van de eigen distributie. Als die een keer gehackt worden (en nee, dat is niet ondenkbeeldig) dan komen ze daar snel genoeg achter.

19. Er is geen goede ondersteuning

De computertoko om de hoek zal ongetwijfeld niet kunnen helpen als je met Linux klem komt te zitten, maar daar hoef je ook niet iedere dag langs te gaan als je vast zit met Windows. Toegegeven, het is misschien makkelijker het spreekwoordelijke 'neefje' te vinden met kennis van Windows dan degene die met zijn ogen dicht de weg in Linux weet. Zakelijk hoeft de ondersteuning van open werkplekken echt geen probleem te zijn. De problemen die er in Nederland wel zijn met open werkplekken hebben minder te maken met het gebrek aan ondersteuning, maar met een gebrek aan medewerking van andere leveranciers die graag hun eigen marktaandelen beschermen. Thuisgebruikers kunnen terecht bij een van de fora van de Linux distributies. Alle vragen zijn daar welkom en het antwoord is nooit ver weg.

20. Alleen mensen die goedkoop spul willen gebruiken Linux

Is dit een probleem dan? Hoe erg is het dat je als thuisgebruiker up-to-date software wilt hebben op een wat oudere computer tegen een bedrag van nul euro? Of dat je als zakelijke gebruiker de licentiekosten omlaag wilt brengen? Ik zie open werkplekken als een prima platform om digitale vaardigheden in alle richtingen te ontwikkelen, zonder dat een fors prijskaartje als drempel in de weg staat. Omgekeerd mag je de vraag stellen of de vele euro's die nu worden uitgegeven aan gesloten software dan wel de moeite waard zijn. Denk bij de beantwoording van die vraag even aan de reputatie van ICT-projecten, in het bijzonder bij de overheid.

21. 'Linux deugt niet, want bij mij werkt...... niet'

Dit argument wordt niet zelden voorafgegaan door een opmerking als: 'Ik heb Linux geïnstalleerd omdat....'. Is het mogelijk dat iets dan niet goed werkte? Ja hoor, dat is niet ondenkbeeldig. Maar lag dat dan aan Linux? Lag het misschien aan de persoon zelf (ja, we schatten onszelf snel deskundiger in dan we werkelijk zijn) of aan een stukje hardware waarvan de fabrikant het vertikt om goede ondersteuning te verlenen. In beide gevallen kun je het besturingssysteem, open source software en het ontwikkelmodel niet de schuld geven. De 'ik-ervaring' is geen goede toets voor alle andere mogelijke situaties waarin Linux wel of niet zou kunnen werken.

22. 'De kritiek deugt niet, want bij mij werkt het prima'

Oftewel, de noodzakelijke tegenhanger van het hierboven genoemde argument. Het gegeven dat iets bij jou prima werkt wil namelijk niet zeggen dat het probleem dat de ander heeft niet reëel is. De 20 vooroordelen die Hartley noemt kunnen in de praktijk wel een breekpunt zijn voor beginnende gebruikers. Het zal jou maar net overkomen. Dan kan de rest nog zo hard roepen dat Linux bij hun perfect draait, bij jou doet het dat niet. De uitdaging is om de ander te helpen achterhalen waar het specifieke knelpunt zit en bijdragen aan een oplossing daarvan. Het leuke van de Linux gemeenschap is het feit dat we een goede uitdaging niet uit de weg gaan. Een lastig probleem pakken we graag op.

---